|
DENİZCİLİK TERİMLERİDENİZCİLİK TERİMLERİ
ABAŞO Alt ve aşağı (Abaşo Gabya yelkeni)
ABLI Seren ve bumba cundalarından aşağı iki tarafa inen halatlar ABORDA Bir teknenin diğerine veya bir iskeleye yanaşması ABOSA Bosayı tut veya geçici olarak durdur, boşaya vurmak ABRAMAK Kontrol altına almak, komutası altında tutmak, üstünden gelmek AÇIKTA EYLENMEK Bir teknenin sahilden veya iskeleden yada limandan açıkta beklemesi ADMIRALTI DEMİRİ Çiposu kollarına dik ve hareketli eski sistem bir demir cinsi AGANTA Zincir veya halatın kısa bir zaman süresi için elde tutulup bırakılmaması [Aganta iskota, aganta borina borinata] AĞIZ KUŞAĞI Armuz kaplamanın en üst sırası [bindirme kaplamanın da] ALABANDA Bordanın iç kısmi veya dümenin 35° ye kadar basılması ALABURA Altüst olma, teknenin ters çevrilmesi ALAMA KÜREK Hep birlikte kürek çekerken çekmeyi durdurmak için verilen komut ALAMATRA Karadeniz'de imal edilen balıkçı teknesi. ALARGA Açıkta demektir. [Alargada bekle, alarga dur][İtalyanca largo] alargaya çıkmak, [açığa çıkmak] ALAY SANCAĞI İşaret sancakları ile donatılmaya, alay sancaklarının çekilmesi denir. ALBERABER Hep birlikte kürek çekmek için verilen komuta ALESTA Hazır olmak, hazır olarak apikoda beklemek Alesta tramola [Tramola etmeye hazır ol] ALTABASO Bir yelkenin alt yakası, alt ve aşağı anlamında da kullanılır. AMORA YAKASI Dört köse bir yelkenin alt ve ön tarafındaki yaka [Karula yakası] ANA GÜVERTE Geminin veya teknenin üzerinde yürünen en üstteki güvertesi ANA OMURGA Postaların bağlandığı, bastan kıça kadar uzanan ağaç / demir kısım ANELE Hareketli demir halka ANELE BAĞI Aneleye yapılan bir çeşit bağ APAZLAMA Kemere istikametinden gelen rüzgar [Yelken seyri] APİKO Demirin vira edilişinde deniz dibinden kurtulup dimdik durduğu vaziyet, veya dikkatli olarak beklemek. ARIYA Yelkenin, sancağın veya çubukların aşağıya indirilmesi [Ariya sancak, ariya kürek] ARMA Sabit donanım [Direk çarmıhları, istralyalar] ARMUZ Güverte ve borda kaplama tahtalarının arasındaki çizgi [Armuz tutmak, armuz kaplama] ASKI MAPASI Bir demir kaldırmak için bedenine konmuş olan mapa AŞIRTMA PRAÇERA YELKEN Kavançali seren yelkeni AŞOZ Kaplama tahtaları için omurga ve bodoslamalar açılan oyuklar. AVARA Gemi, bot veya teknenin yanaşık olduğu yerden ayrılması [Avara etmek] AYBOCU Zincirin ırgat çalıştırılarak aşağı alınması, indirilmesi AYI BACAĞI Yelkenlerin farklı kontralarda açılması [Pupa seyir] AYNALIK Kıç bodoslama üzerine konan ve dümen iğneciğinin üzerine konduğu tahta levha [Ayna kıçlı tekneler] AYNALIK TAHTASI Bir teknede kıç taraftaki havuzda otururken arkaya dayanmak için konulmuş olan tahta levha BABA Halat volta etmek için ağaç veya metalden yapılmış silindirik biçimde güverte veya rıhtıma bağlanmış bir eleman BABAFİNGO Yelkenli bir teknede eğer direk üç kısımdan ibaret ise; en üstteki parça. [ İtalyanca: pappafico ] [ Örnek: okul gemileri] BADA RNA ETMEK Bir halatın aşınmaması için üstünün halat veya koruyucu bir malzeme ile sarılması BAKLA Zincirin bir halkası BALON-USTURMAÇA Halattan, hasırdan veya sentetik malzemeden yapılmış, içi doldurulmuş veya şişirilmiş bir usturmaça çeşidi BANDIRA Milliyeti gösteren sancak
BARBAR ISKA Tutulmakta olan bir halatın kaymaması için yapılan bir bağ çeşidi BASTINA Palangalarda kullanılan bir nevi dilli makara [Karnıyarık bastika] BASTON Ana cıvadranın üzerinde ileriye doğru uzatılmış çubuk BAS Bir teknenin ön ve ileri kısmi BAS BODOSLAMA Omurganın bas tarafından teknenin basını meydana getirmek için yukarı istikamete doğru konulan ağaç parçası BAS KASARA Genellikle gemilerdeki bas taraftaki yüksek kısım BAS OMUZLUK Kemere ile bas bodoslama arasındaki yuvarlak kısım BAS PARIMA Bir botun bas üzerindeki ana leye bağlanmış kısa halatı
BASLI Bas tarafın kıça nazaran daha batik olması BAŞTANKARA ETMEK Tekneyi bir sahile veya kumsala bas taraftan oturtmak veya yanaştırmak BAS ÜSTÜ Bir botun bas tarafında oturabilecek ve ayakta durulabilecek platform BERMUDA ARMA Uzun bir direk üzerine yelken açmak için düşünülmüş arma tipi [Marconi arma] Bu tip armada yelken sereni yok ancak bumbası vardır. BİNDİRME KAPLAMA Armuz kaplamanın birebir üzerine konularak yapılma sekli [Bama tiriz] BITA Madeni babaların bir tanesine, halat ve zincirlerin volta edilmesi için kullanılan silindirik madeni eleman BOCURUM Yelkenli teknelerde kıç bodoslama / kıç aynalık üzerinde bulunan direğe çekilen yelken BORDA Su kesiminden yukarıda kalan kısım BORDA FENERİ Sancakta yeşil, iskelede kırmızı olarak yakılan 112,5 açılı fener BORDA İSKELESİ Bir tekneye girip çıkmak için inip kalkabilen ve içeriye alabora olabilen bir merdiven tipi [Pasarella] BOSA/BOŞA TUTMAK Bir halat veya zincirin bedeni üzerine boşa tutarak abramak BOS ALMAK Gevsek bir halatı germek için fazlasını çekmek BOS VERMEK Halatı kaçırmak BRANDA Eskiden yelken yapılan bir cins kumaş yada kumaştan yapılan ve gemicilerin hamak olarak kullandıkları yatak. BUMBA Yan yelkenlerin alt yakalarını germek için kullanılan bir cins seren.Yük gemilerinde yük aktarmak için ucuna palanga takılan seren BURGATA Halat ve zincir ebadını ölçmek için kullanılan bir ölçü BÜKÜN Halatın veya bir yomanın sağa veya sola doğru kollarının bükülmesi CAMADAN Camadan vurmak. Yelken alanının küçültülmesi CAMADAN BAĞI Bu küçültmeyi yapmada kullanılan bir bağ çeşidi CAMADAN KALÇEALARI Bu bağı yapmak için yelken üzerinde sıralanmış ve yelkenin her iki yüzünde bulunan bağcıklar. CANKURTARAN SİMİDİ Denize düşenleri kurtarmak için çok hafif ve yüzer maddeden yapılmış, yuvarlak simit biçiminde ve bir salvoya bağlı aygıt. CEVİZ Halatların ucuna tutabilmek için veya süs olarak yapılan bir cins düğüm seklindeki isleme CIVADRA Teknenin bas tarafında dışarıya doğru eğik olarak uzanan sabit seren, genellikle yelkenli teknelerde flokları açmak için kullanılır. CUNDA Uç demektir. Direk cundası, seren cundası, bumba cundası. Cunda yakası: yelkenin seren yakalarına gelen uçlarına denir. ÇALIM Geminin bas ile kıçı arasında inik meyil veya kıç tarafta su kesiminin altındaki dar kesim. ÇAMÇAK Teknede biriken suyu toplamak için tahtadan yapılmış bir cins kepçe ÇARMIK Direklerin her iki bordasına bağlanabilmesi için gerilmiş tel halatlar. ÇENE Omurga ile bodoslamamın birleştiği köse ÇIMA Halat, elincesi veya yomaların uç kısmi ÇIMARIVA Personelin tekne boyunca yan yana selamlama için dizilmesi ÇIPO Özellikle admiralti demirinde bedenin üst kısmından anelesinin altında geçen kollara dik olarak bağlanmış hareketli veya sabit ağaç veya metal kollar. ÇÖRDEK YAKASI Seren yakalarının geriye bakan kısımları, üç köse yelkenlerdeki en üstteki pik yakası ÇUBUK Ana direklerin üzerine konulan ekleme direk DABILBATIM Gemilerin karinası yırtıldığında teknenin su almaması için postaların iç tarafına ikinci bir kaplama konur ki, bu iki kaplama arasındaki duble-bottom denir. Bu bölüm safra ve yakıt deposu olarak da kullanılır. DENİZ DEMİRİ Denizde ve rüzgarda hareketsiz kalan teknenin dalgalar borda vermemesi için bastan veya kıçtan denize attıkları koni seklindeki branda torba. DESE ETMEK Halatın veya zincirin iyice gerilmesi DİNGİ Bir çifte kürekle kullanılan patalya DİREK FİSTANI Direğin güverteye girdiği veya etrafına çevrilen kuşak DOBLiN Bir halatın iki çıması arasındaki sarkık kısım DOBLiN ALMAK [Vermek, Tutmak] Bir halatın iki çımasının gemide kalmak üzere bordadaki veya sahildeki bir babaya iki, üç kez sarılması DÖKÜNTÜ Deniz yüzeyine yakin kayalık kümeler DÖŞEKLİ Altı düz olan tekne DIR ISA ETMEK Yön değiştirmek, rüzgarın dirisa etmesi, bumbayi dirisa etmek DÜMEN Gemiyi istenilen yöne çevirmek için saç veya tahtadan yapılmış olup kıç tarafa monte edilen yelpaze seklindeki bir parça DÜMEN BASLIĞI Yeke evini kuşatmak - kuvvetlendirmek için dümen şaftının etrafına geçirilen maden baslık [=dümen tası] DÜMEN BODOSLAMASI Kıç bodoslama DÜMEN BOGAZI Dümen yelpazesinden yukarıda kalan kısım DÜMEN DOLABI Dümen yekesine bağlı mekanizmasını çevirebilmek için yapılmış olan aygıt. DÜMEN DONANIMI Dümen yekesi ile dümen dolabı arasında kalan tel halat mekanizma, uskurlu şaft ve kollar ile bunlarin geçtikleri makaralı sistemin tümüne verilen isim DÜMEN YELPAZESİ Dümenin esas ana parçası DÜMEN ZAVİYESİ Dümen yelpaze sathinin omurga ile yapmış olduğu açı DÜMENCİ PUSULASI Dümen dolabının hemen önüne konulmuş olan mıknatısi pusula DÜMEN TASI Yekenin dümene bağlandığı en üst kısım EĞLENMEK Bir teknenin stop ederek veya çok ağır yol ile gideceği yere varması EL DONANIMI Mekanik olan ırgat gibi aygıtların el ile çalışabilmesi için yapılmış olan donanım EL DÜMENİ Kol gücü ile bir taraftan diğer tarafa basılan dümen EL İNCESİ Bir tekneden diğerine veya sahile atılan ucunda kursun bir ağırlığın ceviz ile kaplı olduğu ve sonuçta bir halatın bağlanarak gönderildiği, parakete salvosu gibi incecik bir halat EL İSKANDİLİ Elektrikli iskandil olmayan teknelerde,derinlik ölçmek için çımasına 5 kg lik bir kursun asilmiş ve üzerine kulaç taksimatı yapılmış olan savla FAÇA ETMEK Seren yelkenlerin bir taraftan Prusya olduğu halde kapatılması FAÇUNA ETMEK Badernanın tel veya mürnel ile siki sıkıya bağlanmasıdır. FALAKA İki matafora cundaları arasında bulunup can halatlarının bağlandığı tel halat. FARS TAHTALARI Ağaç bir teknenin sintine üzerindeki aralıklı tahtaları FİLİKA Savaş gemilerindeki kürekli veya yelkenli tekneler FIRDÖNDÜ Zincirin gamba almaması için aralara konan bir eksene bağlı olarak dönen iki yarim bakladan oluşan kilit FIRENGI Güvertedeki suyun denize akıtılabilmesi için yalı kütükleri üzerinden bordaya açılan oluklu delikler FLADOR Çarmıhların gerilmesi için kullanılan sistem FLAMA Üç köseli sancak FLAŞA Halatı meydana getiren incecik ipler FLOK Bas taraf çekilen üç köse yelken FORA ETMEK Bir yere bağlanmış olan halatın oradan çıkartılması (Sivil denizcilikte: MOLA) FRİŞKA Bütün yelkenleri camadan vurmaksızın kullanılabilecek dermedeki sert rüzgar FUNDO (FUNDA) Demirlemek için verilen komut GABYA Ana direk ile babafingo çubuğu arasındaki çubuk veya yelken GAGA Demirin iki ucundaki tırnakların en uç kısmi GAMBA ALAMAK Halatın veya zincirin kendi etrafında dönmesi veya burulması GENOVA Flok yerine çekilen çok daha büyük flok GERDEL Gemi ve teknelerde kullanılan tahta kova GIZ Kıç direkteki kısa seren GOMINA Mil uzunluğun 1/10 = 185 metre GÖNDER İnce düz ve uzunca olarak çekilmiş çubuklar. [Sancak gönderi, filika kanca gönderi, cıvadra gönderi] GÖZ DEMİRİ Bir gemide kullanılan ana demirler GRADIN YAKASI Bir yelkenin yan kenarları GRANDİ DİREĞİ Birden fazla direkli gemilerdeki en yüksek direk GULET Brig'ten küçük iki direkli hafif armali pruvasi kabasorta armali, praçilaya benzer uskuna GURCATA Bir direk üzerinde çanaklık kurmak için mauna kolları üzerine omurgaya aykırı olarak yerleştirilen kollar. Yelken teknelerinde direkten inen istralyaları açmak için kullanılan kollar. GÜVERTE Gemilerde ve teknelerde bastan kıça kadar döşenmiş tahta veya madeni platform döşeme GÜVERTE KAPLAMASI Güvertenin kaplanması için kullanılan malzeme GÜVERTE HATTI Güvertenin bordadaki izdüşümü HALAT Bitkisel sentetik veya çelikten yapılmış ve bükümleşerek çeşitli kollarda birebirlerine sarılmış, bükülmeye ve çekmeye uygun urgan HALAT BOŞA Demir atıldıktan sonra demirin ağırlığını ırgat üzerinden almak için çımaları güvertedeki mapalar bağlı diğer uçlarında ceviz bulunan kısa halatlar. HAMLA Kürek çekilirken küreğin bir periyot içindeki mesafesi [Hamle] HAMLACI Kürekli teknelerde serdümene en yakin kürekçi HAVUZLUK Yelkenli veya kürekli bir teknede kıç tarafta topluca oturulacak yer. HIRÇA MAPASI Zincirin zincirlikteki çımasının omurgaya bağlandığı kilit HISA ETMEK Bir şeyi yukarı kaldırmak. [Hisa sancak, hisa kürek] IRGAT Demir almada, halatları dolayıp gemiyi yanaştırmada veya karaya çekmede kullanılan, hidrolik, elektrikli, islimli veya insan kuvvetiyle çalıştırılan yatay veya dikey mekanizma [Yatay ve manivela kuvvetiyle çalıştırılanlar = bocurgat] ISKAÇA Direk ve cıvadraların alt basların alt baslarındaki topukların yerine oturması için açılmış olan yuva ISKANCA Değiştirmek [nöbet, vardiya, kürek] ISKARMOZ Kürekli teknelerde küreğin bağlanması veya oturması için ay veya çelik seklindeki lombar ıskarmoz denilen aygıtlar ISKOTA Yelkenlerin iskota yakalarını kullanmak, yelkeni rüzgar ile doldurmak için halat - palanga donanımı ISKOTA YAKASI Kabasorta yelkenlerde alt yakalar; randa, pik veya floklarda alt geri köse İÇ OMURGA Postaları [bir ahşap teknede] omurgaya daha siki bağlamak için bastan kıça kadar uzanan ikinci bir omurga İĞNECİK Dümenin kıç bodoslamaya bağlanabilmesi için, erkek ve dişi olarak konmuş olan menteşe İSKANDİL Denizin derinliğini ölçmek İSKANDİL KURSUNU İskandil salvolarının bağlandığı ağır kursun - ağırlık İSKANDİL SALVOSU İskandil kurşunlarının bağlandığı işaretli salvo ISKARÇA Bir liman veya koy içindeki kalabalık tekne gurubu, karışık olarak demirlemiş olan tekneler topluluğu İSKELE Teknenin sol yarısı veya gemiye girip çıkmak için kullanılan sürme veya inip kalkan merdiven İSKELE TAVASI İskelelerin alt ve üstünde girip çıkmada ilk basılan platform ISPAVLO Katresiz kendirden yapılmış iki kollu sicim [kirnap] İSTİNGA Yelkenleri toplamak için kullanılan selviçe [Hareketli donanım] İSTİNGA ETMEK Yelkenleri toplamak İSTRALYA Direk ve çubukların cundalarında bas ve kıça doğru inen sabit arma, veya teknelerin postalarini bastan kıça kadar birbirlerine bağlayan kuşak ISKAMPAVYA Harp gemilerinde personel taşımakta kullanılan motorlu büyük filika KABASORTA ARMA Serenleri direklere dik ve kemere istikametinde olan dört köse yelkenli arma KALASTRA Kuntra güvertelerin üzerine alınan filikaların oturtuldukları ağaç veya metal kürsü KALOMA Demir üzerinde bulunan teknelerin denizde bulunan zincir mesafesi. Boşluk ve rahatlık, tolerans, ölçülü KALOMA ETMEK Zincir gerektiğinde daha fazla salmak, [Kaloma vermek] KANA RAKAMLARI Gemilerin çektikleri su derinliğini göstermek için bas ve kıç dikmeler hizasına sancak ve iskele taraflara desimetre veya feet cinsinden çizilmiş rakamlar. [Romen ve italik] KANDİLİSA Yelkenleri yukarı kaldırmak için kullanılan halat. Trinket ve maestro serenlerinin kandilisası : Istrise Gabya serenlerin kandilisasına : Manti Flok ve randa yan yelkenlerin kandilisasına: Çördek /Mandar denir. KAPELE MUŞAMBA Pusla, dümen dolabı, kaporta, vinç gibi kısımların yağmur ve güneşten korunması için yelken brandasından yapılmış kılıfların geçirilmesi için verilen emir. KAPLAMA Postaların üzerine boyuna kaplanan saç veya tahtalar. KAPORTA Gemi veya tekne içindeki kapılara ve güverteden aşağı iniş ve çıkış merdivenlerinin üzerindeki kapalı yerlere denir. KARANFİL Pruva ve grandi direği cundaları arasındaki tel halat KARAVELE KAPLAMA İçi kutrani dışı armuz kaplama olan bir kaplama sekli. KARINA Bir teknenin su altında kalan ıslak kısmi (dış kısmi). KARULA YAKASI Bir yan yelkenin direğe yakin alt yakası (kösesi). KASA Halatların çımalarına açılmayacak şekilde yuvarlak şekilde yapılan ve dikişle emniyete alınan yuvarlak büyük halkalar. KASARA Teknelerin bas orta ve kıç kısımlarında güverteden daha yüksek olan güvertelere veya kısımlara denir. KASTANYOLA Demir zinciri akarken durdurabilmek için ırgat etrafına konan demir veya çelik şerit çember (bir çeşit fren balatası). KAVANCA Herhangi bir şeyi bir taraftan diğer tarafa geçirmek veya aşırmak ya da bir yerden diğer bir yere aktarmak. KEMERE Güvertenin döşenebilmesi için posta uçlarını birleştiren enine (omurgaya dik) konan kısımlardır. (yarim olanına ÖKSÜZ KEMERE denir). KERTE Bir dairenin 32'de biridir. (11 derece 15 dakika). KERTERİZ Herhangi bir maddenin bir tekneden olan yönünü mıknatısi veya cayro pusla ile tayin etmek veya ölçmek. KERYE İki haltı birleştirmek için veya halatın çımasına geçici kasa yapmak için [sadece madeni halatta] kullanılan cıvatalı mengene KIBLE Güney KIÇ Teknenin geri tarafı KIÇ BODOSLAMA Omurgadan kıç taraf kaldırılan dik kısım [Ağaç veya maden] KIÇ GÖNDERİ Kıç tarafta sancak çekilmesi için dikilmiş olan gönder. KİLİT 12,5/15 kulaç zincir uzunluğu veya iki kilit zinciri birbirine bağlayan bir tarafı değirmi diğer tarafı harbili bir cins zincir baklası. KİNİŞTİN VALFI Gerektiğinde bir tekneye denizden su almak için su kesiminden aşağıya konmuş ve gerektiğinde uzaktan açılıp kapatılabilecek valf.
KOÇ BOYNUZU Bas ve kıç omuzluklar ile mataforaların üzerinde bulunan ve halat volta etmek için kullanılan boynuz seklinde iki kulaklı madenler. KOL Flaşaların bir tarafa bükülmemsi sonucu halatta elde edilen elemanlar. Flaşa gibi bütün halat boyundadırlar. KOLTUK Bir teknenin aborda olduğu yere sıkılması için bas ve kıç omuzluklardan verdiği halat. KONTRA MİZANA DİREĞİ Mizana direğinin gerisindeki direk KONTRA OMURGA Ana omurganın aşınmaması için altına konan şerit halindeki parça. KONTRA TAVLON GÜVERTE Eski harp gemilerine ait bir güverte kati KONTRATA MİZANA DİREĞİ Kontra mizanadan sonraki kıç direk KÖR KAPAK Lumbuzlari içerden kapayan demir kapak KUNTRA Iskota yakasına bağlanan iki inceden birisi iskota olarak kullanıldığında diğeri kuntra olur. Kontra kontr kelimesinden gelme olup, karsı-zit-yedek anlamında kullanılır.Kuntra omurga, bodoslama-grandi-güverte gibi Kuntra flok-kuntra mizana ve benzeri. KURT AĞZI İçinde halat geçmesi için güverte üzerinde bas ve kıç omuzluklarına monte edilen demir yastıklar. KUTRANI KAPLAMA Ahşap diyagonal (çapraz) kaplama KÜPEŞTE Güverte üstündeki borda kaplaması. KÜREK LUMBARI Askeri filikalarda ıskarmoz yerine küreklerin oturtuldukları oyuk yerler (küpeştede takatlik tahtasında). LAÇKA Bos ver, boşalt, boşalmış gevşemiş anlamında. LALE HALATI Dümenlerin denizli havalarda düşüp kaybolmaması için dümen yelpazesinden geçip teknenin kıçına bağlanan bir ince savlo. LARMO Flokların açıldığı istralya. ( Bazen flok larmosu da denilir). LAVA ETMEK Bos al ve ger anlamında bir emir. (Boşunu al) LAVRA DELİĞİ Bir teknenin içindeki suyu askıya alıp boşaltmak için açılmış delik. (Genellikle kıç tarafta havuzluğun altındaki kruzlu yerde). LİF Nebati halatın yapıldığı malzemenin en ince parçası LİGA CAMADAN Yelkeni küçült, camadana vur demektir. LİMBO Bir şeyin bir taraftan diğer tarafa aktarılması. (Marmara etmek sadece sivi içindir.) LİVAR Balıkçı teknesinde balıkların taze kalması için alt tarafı denizle ilgili tahta havuz. LOÇA Demir zincirinin akması için açılmış deliklere geçirilmiş madeni oluk. LOKMA Zincirin baklalarının ortasına takviye için konmuş parça. LUMBARA AĞZI Gemilere girip çıkılan bordada açılan dört köse kapak. LUMBUZ Gemideki pencerelere verilen isim. MANİKA Bir teknenin alt kısımlarına güverteden aşağıya doğru havalandırma için konulan geniş boru. MAPA Sabit halka. MARTIN DEMİRİ Çipo ve kolları ayni düzeyde ve kolları da beden etrafında dönebilen bir sistemdeki demirdir. MASTALYA Tahta leğen. MASTORi POSTASI Bir teknedeki en geniş posta. MATAFORA Teknelerde veya sahilde filika veya botların asılabilmesi için uçlarında palanga bulunan aygıt. MATAFYON Yelken ve tentelerin delik açıldığında yırtılmaması için delik etrafının takviye edildiği alüminyum veya halat yassı halka. MAYNA ETMEK Aşağı indirmek (ağır ağır). MEME Demir kollarının demir bedenine birleştiği noktanın alt kısmı. MEZESTRE Yarıya kadar indirmek. MİL [Deniz mili] Denizdeki uzunluk ölçüsü. (6080 feet = 1852 mt) MİZANA DİREĞİ 3 direkli bir yelkenli gemide en kıçtaki direktir. NETA Muntazam, düzgün, tertipli veya emniyetli anlamına gelir. NEVCET Hamak sarılan incelere denir. OMURGA Bir teknenin postalarının üzerine oturtulup bağlandığı ve bastan kıça kadar devam ettiği ağaç/madeni parçalardır. Genellikle küçük teknelerde yekpare olur. OMUZLUK Teknenin bas ve kıç tarafındaki 45 derecelik açı civarındaki istikamet. ORSA Yelkenleri elden geldiği kadar rüzgarın estiği tarafa yaklaştırarak seyretmek. (Orsasına seyir) ORSA YAKASI : Bir yelkenin direk tarafındaki veya rüzgar üstü tarafındaki yakasıdır. ORSA ALABANDA EĞLENMEK Rüzgarı bordaya alarak, yelkenleri birbirinin aksine alıp tekneyi yolundan alıkoyup vakit geçirmektir. ORSA ALABANDA TRAMOLA Teknenin başını rüzgara alıp bir kuntradan diğer kuntraya geçmektir. ORSA HALİNDE Bir teknenin mümkün olduğu kadar rüzgarın estiği cihete yakin seyredişi. ORSA PUPA ÇEMBERİ Bum banin cundasına yakin ve iki tarafında da mapa bulunan madeni çember. ORSADA KAZANMAK Bir teknenin orsa seyrinde az düşme yapıp istediği tarafa gidişte kazanması. ORSAYA KAÇMAK Bir yelkenli teknenin devamlı olarak bas tutamayıp rüzgar üstüne kaçmasıdır. ÖKSÜZ KEMERE Kemerenin ortadan kesilmiş olarak yanda kalan kısımları. PALAMAR Gemilerin rıhtıma veya iskeleye bağlanmasında halattan daha kalın yomalara verilen isim. PALANGA Bir halat ve en az iki makaradan oluşan kaldırma mekanizması PALAVRA GÜVERTE Eskiden harp gemilerinde topların bulunduğu güverte PATALYA 1-3 çifteye kadar kürekli ahşap teknelere harp gemilerinde verilen isim. PATRISA Çubukların bağlanması için cundalarından aşağı ve geriye doğru inen ve tekneye bağlanan sabit arma PİK Giz veya serenlerin üzerine açılmış üç köse yelken. PİK YAKASI Bir yan yelkeninin üst ve kösedeki yakasıdır. PİYAN Bir halatın çımasının açılıp dağılmaması için çomasına ispaolo veya gir cila ile yapılan bir çeşit düğüm sekli. PORTUÇ Alet edevat veya boya gibi sair şeylerin saklanması için kullanılan dolap veya kamara gibi yerler. POSTA Üzerine kaplama tahtalarının [veya saçların] tespit edildiği ağaç veya maden eğriler [kaburga] PRUVA Bir teknenin ön tarafından ileri istikameti. PRUVA DİREĞİ Birden çok direkli teknede baş taraftaki ilk direk. PUNTEL Güvertenin kuvvetlendirilmesi için alttan dikine konan destek veya güverte üzerindeki vardevelalarin tutmak için güverteye dik olarak konulan demir çubuklar. PUSLA Rota istikametlerini gösteren, kerteriz alıp mevki konmasına yardim eden mıknatısi veya cayro devvaresi ile çalışan seyir aletidir. PUSLA KARTI Pusla ibrelerinin üzerine oturtulmuş derece veya kerte taksimatı bulunan daire seklinde bir karttır. PUSLA MİHVERİ EKSENİ Pusla kartının merkezinin oturduğu ucu sivri bir iğnedir. PUSLA TASI Mıknatısi puflalarda pirinç veya bakırdan yapılmış (manyetik etkisi olmaması için) yarim küre biçiminde içi bos bir tastir. PUTA Koymak, donatmak (puta kürek). RADANSA Halatların çımalarında kasa yapmakta kullanılan madeni halka biçimindeki malzeme RANDA YELKENİ Yelkenli bir teknede en geriye açılan yan yelkeni. RODA Kullanılmamış, açılmamış nebati halat sargısı. ROTA Geminin üzerinde gittiği çizgi. RUBA ETMEK Yelkenle rüzgarı basa alarak tekneyi geriletmek RÜSVET GÜVERTE Yolcu gemilerinde filikaların üzerine oturtulduğu kalastraların bulunduğu güverte. RÜZGAR ALTI Rüzgarın estiği yönün aksi. RÜZGAR YAKASI Bir yelkende rüzgarın estiği taraftaki yaka. RÜZGAR ÜSTÜ Rüzgarın estiği yön. SAFRA Bir teknede denge sağlanması için sintinesine konan ağırlık. SAĞANAK Rüzgarın eserken birdenbire şiddetli esmesi. |
|
